Sau vụ cháy chung cư CARINA PLAZA: Phải làm rõ nguyên nhân mới có thể quy trách nhiệm

VH- Văn Hóa đã có cuộc trao đổi với Luật sư Trương Anh Tú (ảnh), Trưởng Văn phòng Luật sư Trương Anh Tú tại Hà Nội xung quanh vấn đề trách nhiệm pháp lý của các bên liên quan trong vụ việc cụ thể này cũng như đối với các vụ cháy nổ chung cư.

Theo Luật sư Trương Anh Tú, để xác định trách nhiệm của các bên liên quan, trước hết cần xác định được nguyên nhân của vụ cháy.

Luật Nhà ở quy định rất rõ về đảm bảo an toàn của tòa nhà, nhất là về PCCC. Luật quy định chủ đầu tư phải nghiêm túc thực hiện các yêu cầu về an toàn PCCC trước khi đưa vào sử dụng.

Trong trường hợp tòa nhà đã bàn giao và đưa vào sử dụng, thành lập ban quản trị rồi thì chưa thể xác định trách nhiệm của chủ đầu tư, vì trước khi đưa vào bàn giao sử dụng thì phải có sự chấp thuận của nhiều cơ quan chức năng, trong đó có sự nghiệm thu của cơ quan Cảnh sát PCCC. Trong trường hợp này, nếu chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ các yêu cầu về PCCC mà cơ quan Cảnh sát PCCC vẫn nghiệm thu để tòa nhà đưa vào sử dụng thì có phần trách nhiệm của cơ quan Cảnh sát PCCC.

Nếu chủ đầu tư đã tuân thủ đầy đủ yêu cầu về PCCC, cơ quan Cảnh sát PCCC nghiệm thu đúng mà đơn vị vận hành sai quy trình dẫn đến cháy nổ thì trách nhiệm thuộc về đơn vị này. Thông thường tại các tòa nhà chung cư cao tầng, việc vận hành thang máy, bảo trì, bảo dưỡng điện nước, phòng cháy chữa cháy,... sẽ được Ban quản trị tòa nhà thuê các đơn vị vận hành, bảo trì thực hiện. Do đó, nếu đơn vị vận hành thực hiện không đúng các yêu cầu về PCCC hoặc đơn vị cho thuê vận hành không đúng quy trình thì phải chịu trách nhiệm về các sai phạm do mình gây ra.

Trong trường hợp xảy cháy do lỗi của cá nhân (Lỗi vô ý hoặc cố ý) thì sẽ xem xét cụ thể về hành vi vi phạm.

Ngoài các bên liên quan trực tiếp thì chính quyền địa phương cũng có một phần trách nhiệm liên quan khi trong việc quản lý hành chính có việc kiểm tra an toàn chung cư.

Vì đây là vụ việc nghiêm trọng, nên cơ quan Cảnh sát điều tra sẽ khởi tố vụ án để điều tra nguyên nhân. Theo quy định tại Luật Phòng cháy, chữa cháy cũng như quy định tại BLHS hiện hành, đã có cơ sở để khởi tố vụ án hình sự và tổ chức điều tra về hành vi: Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy (điều 313 BLHS) và hành vi Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng của cá nhân có trách nhiệm trong vụ việc này (điều 360 BLHS).

Về vấn đề bồi thường thiệt hại, Luật sư Trương Anh Tú cho biết: Nếu nguyên nhân vụ cháy do bất cẩn, hậu quả thiệt hại do yếu kém về quản lý, hệ thống thiết bị không đúng chuẩn, kém chất lượng hay do thiết kế tòa nhà sai thì nghĩa vụ bồi thường về tính mạng, sức khỏe lẫn thiệt hại vật chất thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư tòa nhà và đơn vị quản lý.

Chủ đầu tư có nghĩa vụ mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc theo quy định của pháp luật phòng cháy, chữa cháy và pháp luật về kinh doanh bảo hiểm. Do đó, trong vụ việc này, vẫn có thể xem xét yêu cầu bồi thường từ doanh nghiệp bảo hiểm theo quy định của hợp đồng bảo hiểm.

Đây là loại trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng nên được tính theo thực tế. Tức thiệt hại đến đâu phải bồi thường đến đó. Xác định giá trị thiệt hại trên cơ sở kê khai và thẩm định của tổ chức có thẩm quyền.

Trong trường hợp vụ án được khởi tố và có khởi tố bị can thì trách nhiệm bồi thường thiệt hại dân sự trong vụ án hình sự được đặt ra. Các cơ quan tố tụng xử lý phần hình sự sẽ giải quyết luôn phần bồi thường dân sự ngay trong vụ án này.

Hoàng Hương (ghi)